Artykuł Pani Profesor Ewy Katarzyny Czech dla czasopisma "Agroizba" wydawanego przez Podlaską Izbę Rolniczą.

"Proponowane zmiany w prawie łowieckim"

Niewątpliwy i coraz bardziej zauważalny problem intensywnego wzrostu szkód w uprawach rolnych, spowodowanych przez zwierzęta dziko żyjące, a w wyniku tego namnażające się konflikty pomiędzy rolnikami i myśliwymi, stały się bodźcem do wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. tj. z 2015 poz. 2168 z późn. zm.).

Projekt nowelizacji ustawy Prawo łowieckie, który wpłynął do Sejmu 15 stycznia 2016 r., zakłada uwzględnianie interesów obu tych grup społecznych, urzeczywistniając tym samym zasadę sprawiedliwości społecznej. W uzasadnieniu projektu, Projektodawca podkreśla, iż w ostatnim czasie, w związku z nasilającym się wzrostem szkód w uprawach rolnych, nierówność stron zaznaczyła się szczególnie po stronie rolników. Zmiana przepisów ma na celu wyeliminowanie tego zjawiska, z jednoczesnym poszanowaniem praw kół łowieckich. 

Główny trzon nowelizacji stanowi zmiana instytucji szacującej i wypłacającej odszkodowania z tytułu szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące i przerzucenie w związku z tym większej odpowiedzialności na Państwo. Projekt przewiduje bowiem, że do wynagradzania szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie daniele i sarny oraz przy wykonywaniu polowania, obowiązany będzie, działając w imieniu Skarbu Państwa, wojewoda właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkód (art. 46 projektowanej ustawy). Wojewoda ma w założeniu dokonywać oględzin, szacowania szkód i, w drodze decyzji administracyjnej, ustalania wysokości odszkodowania. Na pisemny wniosek właściciela lub posiadacza gruntów rolnych, w oględzinach i szacowaniu szkód będzie mógł, poza właścicielem lub posiadaczem gruntów rolnych oraz dzierżawcą lub zarządcą obwodu łowieckiego, uczestniczyć przedstawiciel, właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód, izby rolniczej.

Kluczowa, w kontekście narastającego zjawiska poczucia niesprawiedliwości wśród rolników i myśliwych, jest regulacja odnosząca się do możliwości wniesienia zastrzeżeń do protokołu, sporządzonego po zakończeniu oględzin i oszacowaniu szkód (art. 46b projektowanej ustawy), m.in. w zakresie wielkości szkody lub proponowanej wysokości wynagrodzenia, w terminie 7 dni od przedłożenia protokołu do podpisu. W przypadku wniesienia zastrzeżeń w zakresie proponowanej wysokości wynagrodzenia za szkody, właściciel albo posiadacz gruntów rolnych oraz dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego będzie mógł, w terminie 14 dni od dnia wniesienia zastrzeżeń, przedstawić opinię rzeczoznawcy wpisanego na listę rzeczoznawców, prowadzoną przez właściwą ze względu na miejsce wystąpienia szkody izbę rolniczą (art. 46b ust. 4 projektowanej ustawy).

Warto zwrócić uwagę, że decyzja w sprawie odszkodowania, wydana przez wojewodę, będzie ostateczna, a więc, aby ją podważyć, będzie trzeba wnieść powództwo do sądu powszechnego (art. 46d ust. 3 projektowanej ustawy).

Zupełnym novum jest instytucja Państwowego Funduszu Odszkodowawczego, którego dysponentem będzie wojewoda (art. 50a projektowanej ustawy). Środki Funduszu Odszkodowawczego pochodzić będą m.in. z rocznych składek wnoszonych przez dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich; darowizn i zapisów czy dotacji z budżetu państwa. De facto, obowiązek naprawienia szkód za zniszczenia w uprawach rolnych pozostawiony będzie w dalszym ciągu kołom łowieckim,  jednak część odpowiedzialności przerzucona będzie na Skarb Państwa, bowiem w przypadku gdy wartość odszkodowania przekroczy zasoby funduszu odszkodowawczego, różnice te obowiązany będzie pokryć wojewoda ze środków z budżetu państwa. Wysokość składki uiszczanej na Państwowy Fundusz Odszkodowawczy, uzależniona będzie od wysokości szkód łowieckich w roku poprzedzającym rok ustalenia składki przez właściwego wojewodę. Rozwiązanie to, ma w założeniu zapewnić zachowanie odpowiednich proporcji w finansowaniu pokrywania szkód z budżetu państwa. 

Zgodnie z projektem nowelizacja ma wejść w życie 1 czerwca 2016 r.

Adwokat dr hab. Ewa Katarzyna Czech

Źródło: "Agroizba" Czasopismo wydawane przez Podlaską Izbę Rolniczą, Egzemplarz bezpłatny nr.1 (65) styczeń-luty 2016 r. ISSN 1505-4551